31 Mart 2024 Mahallî Seçimleri yaklaşırken 2018 yılında ÇED Olumlu Kararı iptal edilen İzmir Körfez Geçiş projesi, seçim çalışmalarında vaat olarak tekrar gündeme gelmeye başladı. İzmir’in Kuş Cenneti Gediz Deltası’yla birlikte körfezde yıkıma neden olacak bu projeye karşı sivil toplum kuruluşlarından ihtarlar gelmeye başladı.   

İzmir’in Çiğli ile Balçova ilçelerini bir köprü ve tüp geçit ile bağlamayı hedefleyen, 2017 yılının Nisan ayında ÇED Olumlu kararı verilen Körfez Geçiş Projesi için Tabiat Derneği, TMMOB, EGEÇEP ve 85 vatandaş dava açmıştı. Sonuçta 2018 yılının Aralık ayında ÇED Olumlu kararı iptal edildi. 

İzmir Büyükşehir Belediyesi Lider Adaylarından Av. Hamza Dağ’ın seçim vaatleri ortasında tekrar gündeme gelen proje İzmir’in simgelerinden olan flamingolar dahil olmak üzere yüzlerce kuş çeşidinin ve yaban hayvanlarının beslenme ve üreme alanlarını tehdit ediyor.

Türkiye’de bulunan 14 Memleketler arası Kıymete Sahip Sulak Alan’dan (RAMSAR) biri olan Gediz Deltası, su kuşları açısından inançlı bir ömür ortamı sunuyor. 

Gediz Deltası barındırdığı biyoçeşitlilik ve ekosistem pahası sayesinde Milletlerarası Kıymete Sahip Sulak Alan kriterlerini karşılıyor. Birebir vakitte delta, Dünya Tabiat Muhafaza Birliği (IUCN) tarafından öncelikli müdafaa alanları olarak gösterilen Kıymetli Tabiat Alanı kriterlerini de sağlıyor. Delta, flamingoların Dünya nüfusunun yüzde 10’una mesken sahipliği yapıyor. jenerasyonu tehlike altına girmeye yakın zirveli pelikanın Türkiye’de nizamlı ürediği 5 alandan biri, zirveli pelikanın dünya nüfusunun yüzde 3’üne ve sumrunun üreme popülasyonu ile tüm Akdeniz’deki üçüncü büyük üreme kolonisine konut sahipliği yapıyor. Yer aldığı iklim nesli sayesinde 462 bitki çeşidiyle Akdeniz bitki örtüsü özellikleri taşıyor. Delta 8 orta ve büyük göğüslü yaban hayvanı çeşidi, 28 sürüngen, 7 amfibi (iki yaşamlı) ve 71 balık çeşidi için ömür imkanı sunuyor. Akdeniz foku ve iribaş deniz kaplumbağasının (Caretta caretta) birlikte yaşadığı az alanlardan biri. Türkiye’deki tuz üretiminin yaklaşık üçte biri deltadaki tuz tavalarında gerçekleşiyor.

2018 yılında Gediz Deltası’nın büyük tehdit altına gireceği, kuşların ve körfezdeki doğal hayatın ziyan göreceği nedenleriyle İzmir Yönetim Mahkemesi tarafından atanan resmi eksper heyetinin olumsuz değerlendirmesi sonucu, kelam konusu projenin ÇED Olumlu Kararı iptal edilmişti.

Körfez Geçiş Projesi planında köprü ayaklarının yer alacağı bölge, Gediz Deltası’nın doğal sit alanı sonlarıyla muhafaza altında. Birebir vakitte bu alan Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği altında Hassas Muhafaza Bölgesi olarak sınıflandırılıyor. Tüm bu muhafaza sonlarına karşın projenin uygulanması için bu iki muhafaza hududu derecesinin düşürülmesi talep edilmişti ve köprü projesi için mevzuatın uygun olması hedeflenmişti. Bölgede kesintisiz olarak yapılan kış ortası su kuşu sayımları üzere araştırma çalışmaları, köprü yapılmak istenen bölgenin flamingoların dünyadaki en değerli beslenme alanlarından biri olduğunu ortaya koyuyor. Sistemli olarak on bin yahut daha fazla flamingo bu bölgede besleniyor. Köprünün yapılması flamingolar başta olmak üzere çok sayıda çeşidin hayat alanını yok edecek.
 

‘İzmir’deki ömrü yok etmeyecek seçim vaatleri bekliyoruz.’

Doğa Derneği İdare Heyeti Lideri Dicle Tuba Kılıç, projeye dair yaptığı açıklamada; “İzmir’in Gediz Deltası hem kuşlar hem de İzmirli için büyük baht. Burası flamingoların Akdeniz Havzası’ndaki en kıymetli hayat alanlarından biri, 2 milyon yıldan beridir delta burada. Yok etmediğimiz takdirde yaban hayatına ve klasik üretimlere can vermeye devam edecek. Ancak İzmir için 5 yıllık bir devrin vaatleri, 2 milyon yıllık deltaya yapılaşma baskısı üzerinden şekilleniyor ve  dünya çapında kıymetli bir sulak alanı tehdit ediyor.

Körfez Geçiş Projesi’ni Gediz Deltası’ndaki yaban hayvanlarının ömür alanlarına, örneğin flamingolara ziyan vermeden yapmak mümkün değil. Bu proje, kentleşme baskısını Mavişehir’den deltanın iç bölümlerine gerçek ilerletecek. Seçim vaatlerinde İzmir’deki biyolojik çeşitliliği, ekosistemleri, klasik ve kırsal üretimleri ve körfezi tehdit etmeyen projeler bekliyoruz. Tabiatla ve İzmir’le uyumlu projeler üretmek zannedildiği kadar sıkıntı değil.” dedi.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı